نقش مدیریت نقدینگی بر سودآوری بانک‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه اقتصاد دانشگاه سمنان

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی از دانشگاه سمنان

چکیده

نظام بانکی به ­عنوان یکی از اثرگذارترین بخش ­های اقتصاد، با جمع ­آوری بخش قابل توجهی از نقدینگی موجود و هدایت آن به سمت بخش­ های مولد، موجب رونق و شکوفایی اقتصادی می­ شود. سودآوری بانک ­ها تابع مجموعه ­ای از عوامل داخلی و خارجی است که مدیریت نقدینگی مهم­ترین آن ­ها است. بانک ها برای کسب سود، باید نقدینگی خود را به‌نحوی مدیریت نمایند که ضمن پاسخگویی به تعهدات خود از هدررفت فرصت­ های سرمایه گذاری جلوگیری نمایند. در این پژوهش با بررسی نماگرهای مؤثر بر مدیریت نقدینگی، شاخصی ترکیبی که معرف میزان مدیریت نقدینگی بانک است محاسبه و معرفی شد. سپس با استفاده از داده­ های سالانه 16 بانک در دوره زمانی (1399-1385)، اثر مدیریت نقدینگی بر سودآوری بانک­ ها با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM)، آرلانو-بوند دو مرحله‌ای بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد مدیریت نقدینگی بیش‌ترین تأثیر مثبت را بر سودآوری بانک ­ها دارد به‌طوری که در بانک­ های خصوصی و نیمه‌دولتی، شدت این اثرگذاری بیشتر از بانک­ های دولتی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Liquidity Management on Profitability of the Banks

نویسندگان [English]

  • Alireza Erfani 1
  • Mohammad Amin Heydari 2
1 Professor of economics department, Semnan University
2 Master of economics from Semnan university
چکیده [English]

The banking system, as one of the most effective sectors of the economy, by collecting a significant part of the available liquidity and directing it to the productive sectors, causes economic prosperity.The profitability of banks depends on a set of internal and external factors, of which liquidity management is the most important. In order to earn profit, banks must manage their liquidity in such a way as to meet their obligations and avoid wasting investment opportunities. In this research, by examining the effective indicators on liquidity management, a composite index that represents the level of bank liquidity management was calculated and introduced. Then, using the annual data of 16 banks in the period (2006-2021), the effect of liquidity management on banks' profitability was investigated using the generalized moments method (GMM), two-stage Arellano-Bond. The results show that liquidity management has the most positive effect on the profitability of banks, so that in private and semi-state banks, the intensity of this effect is greater than in state banks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liquidity Management
  • Profitability
  • Bank System
  • Macroeconomics
  • Iran

مراجع

پورزمانی، زهرا و فانیانی، محسن (1394)، مقایسه تأثیر معیارهای کیفیت سود بر بازده مازاد، نشریه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 9(31): 36.
چاوشی­راد، رسول، دهقان­نیستانکی، مهدی و اسماعیل­زاده، علی (1393)، عوامل داخلی مؤثر بر سودآوری شعب در بانک مطالعه موردی: شعب بانک پارسیان استان تهران، کنفرانس ملی رویکرد­های نوین در مدیریت کسب و کار.
رضایی، فرزین و مهری­نمک­آورانی، امید (1397)، رابطه مدیریت دارایی­ها و بدهی­ها با عملکرد مالی و گزارشگری کیفیت گزارشگری مالی در بانک­ها، جلد دوم، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 2(8): 192-177.
سجادیان، محمدحسین (1399)، عوامل مؤثر بر سودآوری بانک‌های منتخب با تأکید بر بانکداری سایه‌ای و رقابت‌پذیری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم‌اجتماعی، دانشگاه شیراز.
سیدشکری، خشایار و گروسی، سمیه (1394)، بررسی عوامل مؤثر بر افزایش مطالبه‌های غیرجاری در نظام بانکی کشور،  اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، 9 (31): 118-95.
عبدالشاه، فاطمه و صالحی، محسن (1395)، بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه در صنعت بانکداری با رویکرد تاب آوری. فصلنامه روند، 23(76): 50-15.
عسکرزاده، غلامرضا (1385)، مدل­سازی ریاضی تعیین ترکیب بهینه پرتفوی تسهیلات اعطایی در مؤسسات مالی و اعتباری، فصلنامه اندیشه صادق، مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، 23: 130-108.
علی‌نژاد، امیرحسین. (1398)، بررسی عوامل مؤثر بر سودآوری بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی راه دانش.
فرامرزی­پارسا، هادی و صدری، پروین (1395)، رابطه مدیریت نقدینگی با سودآوری بانک­های تجاری (مورد مطالعه بانک پاسارگاد)، چهارمین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های کاربردی در مدیریت و حسابداری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
کردبچه، حمید، راغفر، حسین و سرگزی، نسرین (1396)، اثر مطالبات غیرجاری بر عملکرد مالی بانک‌ها در نظام بانکی ایران، نشریه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، 5(1)، 124-101.
گروه مطالعات و مدیریت ریسک بانک اقتصاد نوین (1387)، مدیریت دارایی-بدهی و ریسک نقدینگی در مؤسسات مالی. تهران: انتشارات فراسخن.
مرادی, مهدی، و جوان­بنیسی، سید (۱۳۹۶)، اثر متغیرهای نقدینگی و تورم بر سود آوری بانک های تجاری ایران، دومین همایش ملی اقتصاد مقاومتی تولید و اشتغال با رویکرد حمایت از کسب و کار ایرانی.
مسیح­آبادی، ابوالقاسم و دانشور­بنداری، رضا (1393)، مروری بر مفهوم کیفیت سود با تأکید بر تحلیل بنیادی. ماهنامه پژوهش­های مدیریت و حسابداری، 8: 65-78.
مهربان­پور، محمد­رضا، نادری­نورعینی، محمد­مهدی، اینالو، عفت، و اشعری، الهام (1396)، عوامل مؤثر در سودآوری بانک­ها، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(54): 119-140.
نجفی‌مقدم، علی (1396)، بررسی تأثیر مطالبات سررسید گذشته بر سودآوری بانک‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، نشریه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6 (2): 110-103.
ولی­پور­پاشاه، محمد (1393)، مدیریت ریسک نقدینگی در بانک­ها؛ یک چارچوب مفهومی، فصلنامه روند، 21(66و65): 222-201.
ولی­­جان، آنومه (1392)، بررسی تأثیر عوامل ویژه بانکی و متغیرهای کلان اقتصادی بر سودآوری بانک­های دولتی و خصوصی ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
Adebayo, B., de Jong, F., Nicodano, G. & Ibolya, S. (2011), Privatization and stock market liquidity, Journal of Banking & Finance, Social Science Electronic Publishing.
Agbada, A. O. & Osuji, C. C. (2013), The efficacy of liquidity management and banking performance in Nigeria, International review of management and business research, 2(1): 223-233.
Ajayi, J. A. & Lawal, Q. A. (2021), Effect of Liquidity Management on Banks Profitability, Izvestiya, Varna University of Economics, 2: 220-237.
Al-Harbi, A. (2019), The determinants of conventional banks profitability in developing and underdeveloped OIC countries, Journal of Economics, Finance and Administrative Science.
Almaqtari, F. A., Al‐Homaidi, E. A., Tabash, M. I. & Farhan, N. H. (2019), The determinants of profitability of Indian commercial banks: A panel data approach, International Journal of Finance & Economics, 24(1): 168-185.
Anbar, A. & Alper, D. (2011), Bank specific and macroeconomic determinants of commercial bank profitability: Empirical evidence from Turkey, Business and economics research journal, 2(2): 139-152.
Arellano, M. & Bond, S. (1991), Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations, Review of Economic Studies, 58:  277–297.
Arora, A. & Kohli, H. K. (2018), Liquidity Risk and Asset-Liability Management: A Comparative Study of Public and Private Sector Banks, IUP Journal of Applied Finance, 24(4): 18-33.
Azrai, Z. I., Yusoff, M. & Mastura, S. (2019), Determinants of financial performance in Malaysia: evidence from commercial banks.
Baltagi B. H. (2008), Econometric analysis of panel data, Chichester: John
Wiley & Sons Ltd.
Bond S. (2002), Dynamic panel models: a guide to micro data methods and practice, Institute for Fiscal Studies, Department of Economics, Portuguese Economic Journal August, 1(2).141–162
Cámara, N. & Tuesta, D. (2014), Measuring financial inclusion: A muldimensional index, BBVA Research Paper, (14/26).
Das, S. K. & Uppal, K. (2021), NPAs and profitability in Indian banks: an empirical analysis, Future Business Journal, 7(1): 1-9.
Ebenezer, O. O., Omar, W. A. W. B. & Kamil, S. (2017), Bank specific and macroeconomic determinants of commercial bank profitability: Empirical evidence from Nigeria, International Journal of Finance & Banking Studies, 6(1): 25.
Fabozzi, F. J., Modigliani, F. & Ferri, M. G. (2002), Foundations of financial markets and institutions: Upper Saddle River, N.J.: Prentice.
Godwin. E. B., & Comfort. E. M. (2015), Bank profitability and liquidity management: A case study of selected Nigerian deposit money banks, International Journal of Economics, Commerce and Management, 3(4): 1-24.
Goodhart, C. (2011), The Basel Committee on Banking Supervision: A history of the early years, 1974–1997, Cambridge University Press.
Greene, W. H. (2012), Econometric analysis, 71e, Stern School of Business, New York University.
Güngör, B. (2007), Türkiye’de faaliyet gösteren yerel ve yabancı bankaların kârlılık seviyelerini Etkileyen faktörler: Panel veri analizi, Iktisat Isletme ve Finans, 22(258): 40-63.
Hendriksen, E. S. & van Breda, M. F. (2011), Accounting theory, 5th. Pennsylvania state university.
Jain, R., Metri, B. & Rao, K. P. V. (2019), Determinants of Profitability of Indian Commercial Banks, Indian Journal of Finance, 1(13): 8-19.
Jokivuolle, E. & Tunaru, R. (Eds.). (2017), Preparing for the Next Financial Crisis: Policies, Tools and Models, Cambridge University Press.
Kaiser, H.F. (1960), The application of electronic computers to factor analysis, Educational and Psychological Measurement, 20: 141-151.
 Koch, T. W, & Scott, S. M. (2010), Bank Management, USA, Mason: Thamson.
 Matz, L. M. (2002), Liquidity risk management. USA: Sheshunoff Information Services Inc.
 Nwankwo, G. O. (1991). Bank management: Principles and practice. Lagos: Malthouse press ltd.
 Osborn, M., Fuertes, A. & Milne, A. (2012), Capital and Profitability in Banking: Evidence from US Banks: Business journal.
Pol, A. D. & Bhusare, S. P. (2020), The Determinants Of Bank Profitability: Empirical Evidence From Indian Comme rcial Banks, Studies in Indian Place Names, 40(26): 81-96.
Rai, S., Chabot, M., Bertrand, J. L. & Shaikh, I. (2021), Indian banking industry: a new evidence from a profitability perspective, Business: Theory and Practice, 22(2): 349-360.
 Reed, E. & Gill, E. (1989), Commerical Banking. 4th Edition, Prentice Hall, New Jercy, USA.
 Rose, P. & Hudgins, S. (2006), Bank management and financial services, The McGraw− Hill.
 Roussakis, E. N. (1997), Commercial banking in an era of deregulation, 3th edition, Greenwood Publishing Group.
Sari, S. P. (2021), Impact of Credit Risk, Distribution of Interest Rate, and Liquidity on Bank Profitability. Li Falah: Jurnal Studi Ekonomi dan Bisnis Islam, 6(2): 97-107.
 Sarwar, B., Mustafa, G., Abid, A. & Ahmad, M. (2018), Internal and external determinants of profitability: A case of commercial banks of Pakistan, Paradigms, 12(1): 38-43.
Ullah, A., Nath, S. D. & Biswas, M. R. (2020), Impact of bank-specific internal factors on the profitability of state-owned commercial banks in Bangladesh, Indian Journal of Commerce and Management Studies, 11(2): 24-32.
 Woodworth, G. W. (1967), Bank Liquidity Management: Theories and Techniques, Bankers Magazine, 150: 66-78.
Zhou, J. L., Xu, Q. Q. & Zhang, X. Y. (2018), Water resources and sustainability assessment based on group AHP-PCA method: a case study in the Jinsha River Basin. Water, 10(12): 1880.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار