مبادله سیاست گذاری بین مالیات مستقیم و غیر مستقیم در ایران: رهیافت رگرسیون آستانه ای خود محرک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد، پژوهشکده اقتصاد و مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

یکی از مباحث چالش­برانگیز در حوزه سیاست­های مالیاتی، مسئله مبادله سیاست­گذاری بین مالیات­های مستقیم و غیر مستقیم می­باشد. در این راستا، مسئله اساسی این است که سیاست­گذار، سیاست­های مالیاتی خود را معطوف به افزایش مالیات­های مستقیم کند یا غیر مستقیم؟ بر این اساس، مطالعه حاضر با استفاده داده­های دوره زمانی 1396-1350 و الگوی رگرسیون آستانه­ای خود محرک (SETAR) به بررسی مبادله سیاست­گذاری بین مالیات­های مستقیم و غیر مستقیم در ایران می­پردازد.
بر اساس یافته­های این تحقیق، مالیات­های مستقیم و غیر مستقیم در قالب یک ساختار 3 رژیمی بر رشد اقتصادی ایران طی دوره تحت بررسی اثرگذاشته­اند. در رژیم اول (سال­هایی که نرخ رشد اقتصادی کمتر از 41/6- درصد بوده است)، اثر مالیات­های مستقیم و غیر مستقیم به صورت درصدی از GDP بر رشد اقتصادی به لحاظ آماری معنادار نبوده است. در رژیم دوم (سال­هایی که نرخ رشد اقتصادی بزرگتر از 41/6- و کوچکتر از 47/9 درصد بوده است)، این اثرگذاری برای مالیات­های غیر مستقیم مثبت و معنادار و برای مالیات­های مستقیم معنادار نبوده است. نهایتاً و در رژیم سوم (سال­هایی که نرخ رشد اقتصادی بزرگتر از 47/9 درصد بوده است)، مالیات غیر مستقیم به صورت درصدی از GDP اثر مثبت و معنادار و مالیات غیر مستقیم به صورت درصدی از GDP اثر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی داشته است. بنابراین این قابل استنباط است که در دامنه رشد اقتصادی بزرگتر از 41/6- درصد، می­توان یک مبادله سیاست­گذاری در جهت افزایش مالیات­های غیر مستقیم نسبت به مالیات­­های مستقیم متصور شد، به نحوی که بر رشد اقتصادی اثر مثبتی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Trade-Off Between Direct and Indirect Taxes in Iran: Self-Exciting (SE)TAR Approach

نویسنده [English]

  • jalal Montazeri Shoorekchali
Assistant Professor in Economics, Department of Economics and Management, Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

One of the most challenging issues in tax policy debates is the trade-off between direct and indirect taxes. The main question is that should policy-maker focus on increasing direct taxes or indirect taxes? Accordingly, this paper investigates the issue of trade-off between direct and indirect taxes using a self- exciting threshold autoregressive (SETAR) model in Iran for the period 1971-2017.
The findings showed direct and indirect taxes had affected on economic growth in a tree-regime structure. In the first regime (years that economic growth is less than -6.41%), the effect of direct and indirect taxes (% GDP) on economic growth was not significant. In the second regime (years that economic growth is greater than -6.41% and less than 9.47%), this effect was positive and significant for indirect taxes and insignificant for direct taxes. Finally, in the third regime (years that the economic growth is greater than 9.47%), direct and indirect taxation (% GDP) has had a significant negative and significant positive effect on economic growth, respectively. Therefore, it can be inferred that in the range of economic growth greater than -6.41%, a trade-off can be assumed to increase indirect taxes rather than direct taxes, so that has a positive effect on economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trade-Off
  • Direct Taxes
  • Indirect Taxes
  • Self-Exciting (SE)TAR
  • Iran's Economy